Groene Loper

• ontwerp - realisatie 2008 -
• opdrachtgever Strukton / Ballast Nedam
• locatie Maastricht

Met het ‘Integraal plan A2 Maastricht: -De Groene Loper- Vanzelfsprekend’ werd Avenue-2 (een samenwerkingsverband van Strukton en Ballast Nedam), na een uitgebreide tender in 2009, geselecteerd voor het tunnelproject A2 Maastricht. De Groene loper, een vierdubbele Lindenlaan maakt zich los van het traject tussen de monden van de dubbellaagse tunnel en loopt verder door in de Landgoederenzone buiten de stad, die tot dan toe enkel fragmentarisch en niet in verband waargenomen kon worden. Integraal betekent dat de ondertunneling van de A2 traverse en het helen van de stad met de bovengrondse bebouwing als één geheel zal worden opgepakt. Eén plan voor stad en snelweg. Met het gereedkomen van de infrastructuur medio 2017 en de openbare ruimte begin 2018 ontstond de situatie waarin de gespleten stad weer was geheeld. Nieuwe kansen voor Maastricht-Oost kunnen nu worden benut.

Het stedenbouwkundige plan werd ontworpen door West-8 uit Rotterdam;  In 2008 vroegen zij ons om de ‘couleur locale’ te vertegenwoordigen bij het formuleren van de uitgangspunten voor de bovengrondse bebouwing. Dat heeft geleid tot een langdurige samenwerking en betrokkenheid bij het project. In de tenderfase onderzochten we de kenmerken en de woningtypologie die geschikt zou zijn voor de invulling van de bouwkavels langs de laan. Geïnspireerd op het wonen aan de Singels uit de late 19e eeuw, in Maastricht, Aachen, Luik en Antwerpen. De woonvorm, de architectonische elementen en het formeren van verschillende programma’s en woningtypologieën tot een stedelijke straatwand werden onder de loep genomen. Talloze voordrachten waren hiervan het gevolg om het verhaal uit te dragen. We zijn gestart in de economische crisistijd na 2008 en stelden ons een langdurige tussentijd voor waarin de wanden langs de Loper langzaam gevuld zouden worden met verschillende programma’s en bouwinitiatieven. De realiteit van de huidige druk op koopwoningmarkt maakt dat de Loper gevuld zal gaan worden met projectmatig opgezette woningen; die een zinvolle en aan de locatie gebonden variatie zullen krijgen. Het te realiseren vastgoed aan de Groene loper zal bijdragen aan het ruimtelijk en sociaal verbinden van de wijken aan weerszijden van de Loper en van Maastricht en haar buitengebied. Het zal een statige laan worden met hoogwaardige architectuur, die staat voor een aantrekkelijk en duurzaam leefgebied met oog voor detail.

Vormgevingsvisie en Beeldkwaliteitsplan De Groene Loper
‍De vormgevingsvisie-C voor de bovengrondse ontwikkeling van de Groene Loper, na de gereedgekomen ondertunneling van de A2 traverse door Maastricht, is opgezet als een stedenbouwkundige uitwerking van het plan uit de tender in 2009. De uitwerking is tevens een ‘update’ van de oorspronkelijke plannen om na 8 jaar met een actuele versie de veranderde bouwopgaven opnieuw aan te kunnen sturen. Het stedenbouwkundige plan en het daarbij behorende beeldkwaliteitsplan zijn samengevoegd tot één geheel. De opdrachtgevers en ontwerpers die bij de uitwerking van het stedenbouwkundig plan De Groene Loper betrokken zijn, vinden in de VV-C een naslagwerk waarin de uitgangspunten die tot het plan hebben geleid zijn verzameld. Ook als men werkt op onderdelen moet er zicht zijn op de totaliteit. De VV-C formuleert de spelregels voor het voeren van een beeldregie over de planonderdelen, voorspelt  hoe het eruit gaat zien en bewaakt de samenhang met het stadsdeel Maastricht-oost.
Naast het bewaken van de spelregels worden ook vrijheden voor het niet voorziene geschapen. De ontwikkelingen langs ‘De Groene Loper’ hebben de unieke mogelijkheid om het samengaan van het landschap, de stedenbouw en de architectonische uitwerking gelijktijdig en in overeenstemming met elkaar te laten plaatsvinden. Dit is het kenmerk van alle geslaagde buurten en stadsdelen uit het verleden, die in de loop der tijd steeds weer opnieuw gewaardeerd worden en hun goede sociale samenhang en waardeontwikkeling behielden.

De negen geboden voor de uitwerking van de bovengrondse bebouwing zijn:

1. Het tot stand brengen van diversiteit. Variatie in de nevenstelling van verschillende projecten. Meerdere verschillende woontypologieën en beukmaten toepassen. Uitdrukking geven aan de individualiteit van het wonen en tevens ensemble-werking tot stand brengen. Aanpassingen in de tijd mogelijk maken.
2. Continuering van de dwarsstraten. Gebouwde aansluitingen aan bestaande gebouwen.
3. Hoekwoningen of hoekappartementen op de hoekpercelen.
4. Verschillen in bouwhoogten en Hoogteaccenten op bijzondere plaatsen. Optoppen tot 5 lagen toestaan.
5. Architectuur geeft waardigheid aan de laan door middel van:
   -Incidenteel andere gebruiksprogramma’s mogelijk gemaakt door grotere verdiepingshoogte op begane grond.
   -De doorsnede van het gebouw benut de hoogteverschillen in het terrein,
   -Een ruimtelijke overgang tussen huis en laan met voortuin, tuinmuur en tuinhek.
6. Plasticiteit in de gevelwand tot stand brengen met elementen als erkers en uitbouwen. Contact van het wonen met de Laan van binnenuit.
7. Aandacht voor het detail. Kleine architectonische elementen als luifels, schoorstenen, goten en lantaarns. Decoratieve elementen in het metselwerk en verbijzonderingen in de gevel.
8. Parkeeroplossingen die bijdragen aan een hoogwaardige stedelijke invulling. Collectieve en sociaal veilige buitenruimten op de binnenterreinen, waarbij bestaande bomen waar mogelijk gehandhaafd worden.
9. Markering van de inritten met poorten en poortgebouwen.

Data:
‍duurzaamheid: eerste nieuwbouwproject in nederland met 4 sterren dutch green building council dgbc woonmerk

Foto’s: Jeroen Musch